Nhìn lại hoạt động của Trung tâm UNESCO Nghiên cứu văn hóa các dòng họ Việt Nam (2010-2023)

Bài phát biểu của THS Nguyễn Thanh Bền, PGĐ Trung tâm UNESCO Nghiên cứu văn hóa các dòng họ Việt Nam tại Lễ Kỷ niệm 15 năm thành lập Trung tâm UNESCO Nghiên cứu văn hóa các dòng họ Việt Nam...

I. BỘ MÁY TỔ CHỨC

Ngày 21/8/2010, lễ ra mắt Trung tâm UNESCO Nghiên cứu văn hóa các dòng họ Việt Nam trọng thể tại Hội trường Quân khu 7, TP Hồ Chí Minh, có đại diện Liên hiệp các Hội UNESCO VN, các Trung tâm UNESCO bạn và toàn bộ lực lượng Trung tâm Nghiên cứu & Thực hành Gia phả, Hồi ký (Hội Khoa học Lịch sử TP.HCM) cùng nhiều đại diện các dòng họ tham dự.

Bộ máy Trung Tâm được hình thành gồm: Ban giám đốc 3 người, do ông Nguyễn Văn Thịnh làm Giám đốc, và 4 Ban giúp việc, có cố vấn là ông Võ Ngọc An.

Trung Tâm hoạt động sôi nổi, chỉ trong thời gian ngắn đã liên hệ được 20 ban liên lạc hội đồng gia tộc 20 dòng họ: Nguyễn, Trần, Phan, Ngô, Trương, Phạm, Mạc, Hoàng - Huỳnh, Thân, Đào, Bùi, Vũ - Võ v.v... ở TP.HCM. Trung tâm kết nối với 12/16 Trung tâm UNESCO bạn: Trung tâm UNESCO Văn hóa & Thông tin truyền thông, Trung tâm UNESCO Nghiên cứu Văn chương Việt Nam, Trung tâm UNESCO Thái cực Trường sinh, Trung tâm UNESCO Phát triển nguồn nhân lực & Ứng dụng công nghệ, Trung tâm UNESCO Giao lưu Văn hóa Quốc tế, v.v..

Xác định dòng họ là đối tượng nghiên cứu chính, Trung tâm luôn bám chắc, nghiên cứu các dòng họ; phân công người đi dự tất cả lễ giỗ Tổ các dòng họ; đồng thời mời đại diện các dòng họ đến dự đông đủ các lễ hội do Trung Tâm tổ chức, kết mối thân tình.

Có thời gian, anh Nguyễn Tấn Anh phụ trách các Trung tâm UNESCO phía Nam, vẫn hội họp thường kỳ.

Ngày 17/5/2014, Lễ ra mắt tổng đại diện Liên hiệp các hội UNESCO Việt Nam tại TP.HCM, Tổng Thư ký Trần Văn Mạnh với 5 đề án chương trình “Việt Nam hòa bình hòa quyện với thiên nhiên” tại Nhà hàng Hoằng Long, 11-13 Công Trường Lam Sơn, quận 1, TP.HCM, có tiệc mặn. Ngày 17/3/2018, Giám đốc Nguyễn Văn Thịnh tổ chức họp mặt đầu xuân Mậu Tuất 2018 tại Câu lạc bộ Hưu trí TP.HCM, 41 Nguyễn Đình Chiểu, quận Nhứt, TP.HCM. Nội dung: Bảo tồn, phát huy giá trị di sản truyền thống vật thể, phi vật thể các dòng họ; giáo dục sức khỏe cộng đồng, học đường, vị thành niên, sanh sản, người cao tuổi...

Năm 2020 - 2022, đại dịch Covid-19. Tất cả ngừng hoạt động.

Năm 2023 tiếp tục hoạt động có phần rời rạc. 

II. THUẬN LỢI - KHÓ KHĂN

Thuận lợi: Hầu hết thành viên Trung tâm UNESCO Nghiên cứu văn hóa các dòng họ Việt Nam, cũng như các Trung tâm UNESCO bạn đều lớn tuổi với tinh thân tự nguyện, dấn thân làm việc thiện, đầy tính nhân văn rất hợp với lứa tuổi già “còn gân” (trước đó có 4 chị nữ), nên ai nấy trông chờ tin “nhàn” từ Liên hiệp để hâm nóng bầu nhiệt huyết, Riêng có ông Vũ Hữu Chính - Chánh Văn phòng TT UNESCO, đã miệt mài biên tập in Bản tin dòng họ Vũ - Võ, suốt 20 năm liền. Thật là tấm gương hết lòng vì Dòng họ và UNESCO.

Khó khăn: Bắc - Nam cách xa dịu vợi, thông tin liên lạc thường thưa vắng. Đáng thương Giám đốc Nguyễn Văn Thịnh, lâu lâu có đợt công tác ở miền Trung, ở Nam Bộ, mới kết hợp đột xuất ghé thăm TP.HCM một buổi, hoặc đôi ba tiếng đồng hồ. Anh em đón mừng hết sức, rồi “người ta” vội lại đi (chắc không có công tác phí cho hoạt động UNESCO).

Thời gian qua, trong tình cảnh như vậy, anh em cố giữ lấy bửu bối là miếng “Tổ”-Tôn chỉ UNESCO làm bùa hộ mạng để tự thân hoạt động. Đó là: bám sát dòng họ, hướng dẫn các dòng họ thống kê các danh nhân, di sản văn hóa (mồ mả, từ đường...) phát hiện để UNESCO xếp hạng, đề nghị lập hồ sơ để Liên hiệp UNESCO xét tặng Bằng Khen cho những người tiêu biểu đóng góp xây dựng dòng họ và phát triển UNESCO.

III. KIẾN NGHỊ

Vượt qua không gian, hoàn cảnh công tác, điều kiện tài chánh, chúng ta hãy vượt lên chính mình, và trân trọng kèm theo kiến nghị “Những việc cần làm ngay” trong tầm tay của Liên hiệp 3 việc như sau:

1. Đầu và giữa năm xin gởi cho Thông báo ngắn gọn về định hướng công tác để anh em trong nầy biết mà làm;

2. Tờ Ngày Nay-cơ quan ngôn luận chính thống của Liên hiệp, mỗi tháng phát hành hàng vạn tờ miễn phí, xin chiếu cố gởi cho Trung Tâm mỗi lần 10 (mười) tờ để mở mang trí óc và biết cách học làm theo, khỏi bị sai;

3. Khi có việc cần gấp, xin Giám đốc Nguyễn Văn Thịnh gọi điện thoại: thông báo, nhắc nhở, chỉ đạo dùm.

Cuối cùng, chúng tôi xin trân trọng biết ơn Liên hiệp đã chiếu cố tặng một số Bằng Khen của UNESCO quý giá để vừa động viên, vừa nhắc nhở tập thể đang khao khát sự quan tâm của lãnh đạo ở trung ương.

Xin cảm ơn.

ThS NGUYỄN THANH BỀN 

(PGĐ Trung tâm UNESCO Nghiên cứu văn hóa các dòng họ Việt Nam)